گیربکس چیست؟ بررسی عملکرد، اجزا و انواع گیربکس

گیربکس یا جعبه دنده یکی از ابزارهای سیستم انتقال قدرت است که واسطه ای بین دستگاه های تولید کننده و مصرف کننده نیرو و قدرت است.

وظیفه گیربکس ها :

وظیفه اصلی گیربکس ها، ایجاد تغییر در سرعت چرخش و گشتاور برای استفاده توسط دستگاه مصرف کننده است.به طور ساده تر یعنی گیربکس ها قدرت و سرعت مورد نیاز دستگاه ها را تامین و کنترل می کنند.گیربکس ها، سرعت و نیروی ورودی را دریافت می کنند و با اعمال تغییراتی، نیرو و سرعت ثانویه را به دستگاه مصرف کننده می دهند.

اجزای گیربکس خودرو:

محفظه یا پوسته

شافت

کلاچ

چرخ دنده

دسته دنده

کشویی دنده

ماهک و میل ماهک

بلبرینگ

عملکرد گیربکس خودرو:

عملکرد کلی به این صورت است که قدرت چرخشی را از موتور می گیرد و آن را به چرخ ها انتقال می دهد.

وقتی که ماشین روشن باشد، موتور ماشین در حال تولید نیرو است اما به چرخ ها منتقل نمی شود. با کمک کلاچ، اتصالی بین موتور و جعبه دنده به وجود می آید و گیربکس نیرو را دریافت می کند.

سپس با تغییر دنده، بین گیربکس و چرخ ها اتصال به وجود می آید و نیرو به چرخ ها منتقل می شود که باعث به حرکت درآمدن چرخ ها و ماشین می شود.

انواع گیربکس خودرو:

گیربکس های خودرو به 3 دسته اتوماتیک، نیمه اتوماتیک و دستی تقسیم می شوند.

 گیربکس های دستی

در گیربکس های دستی با فشار دادن کلاچ توسط راننده، درگیری با موتور به وجود می آید و تعویض دنده از طریق دسته دنده انجام می شود.گیربکس دستی دارای دو مدل ترتیبی و غیر ترتیبی هستند.

 گیربکس های اتوماتیک

در این گیربکس ها، تغییر دنده به صورت اتوماتیک و با توجه به سرعت خودرو انجام می شود و راننده هیچ نقشی در تعویض دنده ندارد.

خود گیربکس های اتوماتیک به چند دسته گیربکس AT، گیربکس AMT، گیربکس CVT و گیربکس‌ DCT تقسیم می شوند که هر کدام کاربرد به خصوصی دارند.

گیربکس های نیمه اتوماتیک

گیربکس نیمه اتوماتیک، مدلی از گیربکس است که هم ویژگی های گیربکس دستی و هم ویژگی های گیربکس اتوماتیک را دارد. 

در گیربکس نیمه اتوماتیک، تعویض دنده می تواند بین حالت دستی و حالت اتوماتیک تغییر کند. یعنی راننده می تواند انتخاب کند که گیربکس در حالت دستی باشد و خودش دنده عوض کند یا اینکه در حالت اتوماتیک باشد.

 

پرکاربردترین گیربکس خودرو:

در بین گیربکس های خودرو، مدل گیربکس دستی در گذشته بسیار پرکاربرد بوده اما به مرور زمان کاربرد و استفاده از گیربکس های نیمه اتوماتیک و اتوماتیک در حال افزایش است.دلیل این تغییر از گیربکس دستی به گیربکس اتوماتیک، راحتی و رفاه راننده است.

کلمات کلیدی
متنی نویسنده :

اداره راهبری توسعه کسب و کار