بررسی آثار لیزینگ در اقتصاد
لیزینگ یک ابزار تامین مالی است که امروزه در بسیار از کشورها ی صنعتی و پیشرفته بیش از ۴۰درصد تامین مالی بخشخصوصی از طریق لیزینگ انجام شده و مزایایی همچون تسهیل در ارائه خدمات مالی ، امکان تامین مالی کوتاه مدت و بلندمدت و کاهش فرآیند اداری و مدت انتظار دریافت تسهیلات از مهمترین مواردی است که تامین مالی به روش لیزینگ را در مقایسه با تامین مالی به روش اخذ تسهیلات از بانکها جذابتر میکند . البته در روشهای لیزینگ پول پرداخت نمیگردد بلکه کالا به مصرف کننده نهایی داده میشود و وجوه آن به صورت اقساطی باز پرداخت میگردد که همین امر آثار مثبت بسیاری در اقتصاد دارد .
اهمیت استفاده از خدمات لیزینگ که در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی واژه واسپاری جایگزین آن شده در اقتصاد به حدی است که بیش از چهار میلیون شرکت در جهان به فعالیتهای گوناگون در حوزه این صنعت مشغول هستند. در کشور ما، فعالیت لیزینگ بیشتر با ارائه تسهیلاتی در قالب «قرارداد اجاره به شرط تملیک و فروش اقساطی » انجام میشود و بدین ترتیب امکان مصرف آینده را در زمان حال برای خریدار کالا فراهم میکند.. موج توسعه فعالیتهای لیزینگ از سال ۱۳۸۰ با تشکیل شرکتهای لیزینگ وابسته به خودروسازها شروع شد و سپس به سایر بخشها گسترش یافت. استقبال از لیزینگ خودروی سواری توسط خانوارها باعث آشنایی عمومی با این صنعت شدبهطور کلی، دو کارکرد اصلی صنعت لیزینگ شامل افزایش رفاه مصرفکنندگان و کمک به فروش محصولات تولیدکنندهها است. اما آنچه میتواند این صنعت را پیش برده و سرعت آن را افزایش یا کاهش دهد، عملکرد فعالان و شرکتهای ارائهدهنده این خدمت است که بتوانند رضایت مصرفکنندگان و متقاضیان خود را تامین و نیازشان را رفع کنند؛ نه اینکه بر مشکلات آنان بیفزایند ، متاسفانه عملکرد بعضی از شرکتها ی لیزینگی فاقد مجوز رسمی از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به مرور نارضایتی مصرفکنندگان را به دنبال داشته است. به همین دلیل از تمامی متقاضیان استفاده از خدمات لیزینگی تقاضا داریم تا با مراجعه به سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران یا انجمن ملی لیزینگ ایران از دارا بودن مجوز شرکت لیزینگ اطمینان حاصل فرمایند.
اهم کارکردهای لیزینگ
۱ – حقوق مصرف کننده و مشتری مداری
با توجه به فلسفه وجودی شرکتهای لیزینگ، انتظار میرود در نهایت خدمات لیزینگ منتج به افزایش قدرت خرید مردم و رفاه مصرفکننده شود. تقاضا برای لیزینگ متاثر از قیمت محصولات لیزینگ و همچنین هزینههای جانبی آن و نوع وثیقه است که در نهایت باید در مقایسه با قیمت محصولات جایگزین یعنی وام و تسهیلات بانکها و سایر موسسات مالی و اعتباری و نیز نرخ سود در بازار غیررسمی قابل رقابت باشد. شرکتهای لیزینگ علاوه بر سود تسهیلات، هزینههای جانبی دیگری شامل حقالزحمه کارشناسی، هزینه بیمه اعتباری و بدنه خودرو و کالای مورد قرارداد و هزینه وثایق نیز در قرارداد لحاظ میکنند.
۲ – تنظیم بازار و حمایت از تولید
بیشترین فعالیت لیزینگ در گذشته بر محصولات خودرویی متمرکز شده بود که در حال حاضر بر انواع لوازم منزل و الکترونیک گسترش یافته است . براساس آمار منتشره توسط انجمن ملی لیزینگ ایران بیش از ۵۰ درصد حجم عملیات صنعت لیزینگ ایران در زمینه خودروی سواری بوده است. در واقع، صنعت لیزینگ ایران از بعد تامین منابع بانک محور و از بعد عملیات وابسته به صنعت خودروسازی است. بدلیل عدم پرداخت وجوه نقد به متقاضیان در صنعت لیزینگ فعالیت این شرکتها کاملا ضد تورمی بوده و عملا سرمایه های نقد وارد تولید میشود .
*به قلم فریبا رستمی/ فعال صنعت لیزینگ